Slimme meter
Een vreemde titel zegt u. Dat klopt, toch was dat het eerste wat me te binnen schoot toen ik vernam dat de slimme meter niet tot de verwachte energiebesparing leidt. En dat was wel het belangrijkste argument voor de overheid om in 2014 te besluiten tot een landelijke uitrol van de slimme meter bij de consumenten. Veel onderzoeken gaven weliswaar verschillende uitkomsten, maar een slimme meter zou hoe dan ook leiden tot energiebesparing. Energiebesparende hardware en software zouden consumenten daar een handje bij helpen. Bovendien kregen de energieleveranciers de verplichting om hun klanten periodiek te informeren over hun energieverbruik. Ook de netbeheerders zouden er garen bij spinnen. Ze hoefden geen meteropnemers meer langs de deuren te sturen en kunnen vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen.
Wensdenken
Een win-winsituatie dus. Nou niet echt, er waren destijds al sceptici die minder optimistisch waren over de energiebesparende werking van de slimme meter en het vooral als “wensdenken” bestempelden. Ze hebben gelijk gekregen, en hoe. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) maakte onlangs bekend dat de resultaten van de slimme meter tot nu toe erg tegenvallen. Een tweemaandelijkse e-mail over verbruik en kosten van de energieleverancier aan de consument sorteert nauwelijks effect. Bij apps op de smartphone of op een display aan de muur zijn de resultaten iets positiever, vooral bij de laatste. Dat komt omdat een gebruiker dan direct met zijn energieverbruik wordt geconfronteerd. Vergelijk het met een app voor de zonnepanelen. Kent u ze ook, de mensen die regelmatig op hun smartphone kijken om te kijken wat ze nu weer ‘verdiend’ hebben met hun zonnepanelen? Zeker op een zonnig dag is dat voor velen inmiddels een sport geworden.
Toegevoegde waarde
Dat is natuurlijk een groot verschil met een app over je energieverbruik. Verbruik kost geld en dat is natuurlijk sowieso minder leuk om naar te kijken. Maar er is nog iets anders. De apps zijn momenteel vooral een speeltje van de energieleveranciers. Welk belang hebben zij erbij om hun klanten aan te sporen minder van hun product af te nemen? Het aanbieden van een app maakt deel uit van een reeks aan diensten en producten die energieleveranciers tegenwoordig bieden, zoals onderhoud van de cv-ketel of huisbeveiliging. Toegevoegde waarde diensten noemen we dat. Eneco positioneert zich zelfs als partner van de klant om samen de woning te verduurzamen. Dit alles om een ‘relatie’ met de klant te krijgen. De een is daar succesvoller in dan de ander. Feit blijft dat het merendeel van de inkomsten van de energieleveranciers komt uit de verkoop van energie. Ook in de ogen van de klant gaat het vooral daarom. Van een echte loyaliteit lijkt dan ook weinig sprake, afgaande op het switchgedrag van de Nederlander die voor een financieel voordeeltje graag overstapt van leverancier.
Website
Ik zie het dan ook als een gemiste kans om energiebesparing geen prominente rol te geven in het Klimaatakkoord. Natuurlijk, het woord komt 26 keer voor in het lijvige document en dan vooral hoe deze in de verschillende sectoren gestimuleerd kan worden en welke instrumenten ingezet kunnen worden. Zo is er een website voor woningeigenaren in het leven geroepen www.verbeterjehuis.nl. De website geeft informatie over welke maatregelen zo’n eigenaar kan treffen en wat het oplevert. De bezoeker moet daarvoor enkele vragen beantwoorden, zoals over de gevelisolatie, de vloerisolatie en de dakisolatie. Ik ben benieuwd hoeveel mensen dit invullen, want volgens mij weten heel veel mensen dit niet! Überhaupt ben ik benieuwd hoeveel mensen deze website kennen.
Gemeenten
Waarom leg je de verantwoordelijkheid voor energiebesparing niet bij de gemeenten neer? Nu is dat onduidelijk; is dat iets van de rijksoverheid, de energieleveranciers, of van niemand? De afgelopen jaren hebben de gemeenten hebben er al tal van taken bij gekregen, zoals de jeugdzorg en natuurlijk de Regionale Energie Strategieën (RES-en). De RES-en gaan over de potentiële locaties voor de opwek van zonne- en windenergie. Waarom is hen ook niet gevraagd om het besparingspotentieel in een bepaalde regio vast te stellen? Deelnemers aan een RES kennen hun regio en zijn beter in staat om met een toegesneden beleid en uitvoering te komen. Bovendien zal het geloofwaardiger overkomen.
Bert van Houten
Business developer TUMS Meetdiensten